کارگاه آموزشی «مدیریت بحران در جامعه روستایی» ویژه دهیاران و شورای اسلامی روستاها توسط پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان برگزار شد.
کارگاه آموزشی «مدیریت بحران در جامعه روستایی» ویژه دهیاران و شورای اسلامی روستاها در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه 19 و 20 آبان توسط پژوهشکده کردستان‌شناسی و با همکاری دفتر امور روستایی و شوراهای استان به صورت مجازی برگزار شد.
مخاطبان این کارگاه تمامی دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستاهای کردستان و مدرس کارگاه هم دکتر حسین دانش‌مهر، عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه بودند.
رکن اساسی توسعه روستاها روستاییان، شوراها و دهیاران هستند
در ابتدای این کارگاه دکتر امید قادرزاده رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی ضمن معرفی پژوهشکده، اظهار کرد: از سال 1396 پروژه‌ای ملی با عنوان مطالعات تدوین برنامه اقتصادی توسعه روستایی و اشتغالزایی روستایی آغاز شد که در آن مقرر شد برای 334 روستای استان کردستان سند توسعه اقتصادی و اشتغالزایی تدوین شود.
وی افزود: خوشبختانه مجریان این سند اساتید دانشگاه کردستان و پژوهشکده کردستان‌شناسی هستند که همه دغدغه توسعه استان را دارند.
وی با تاکید بر اینکه برای تدوین این سند شوراهای روستاها و دهیاران خیلی کمک کردند، عنوان کرد: امسال فاز آخر این سند در حال اجراست و بی شک اگر کمک و همراهی دهیاران و شوراها نبود، این هدف محقق نمیشد.
قادرزاده توسعه را دغدغه مشترک همه مردم استان کردستان دانست و تصریح کرد: یکی از مقاصد و مبداهای توسعه روستاها هستند. روستاها می‌توانند محور توسعه باشند و به تولید و پایداری جمعیت کمک کنند.
قادرزاده با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر روستاها جنبه آسیب‌زا پیدا کرده‌اند، گفت: اگر می‌خواهیم روستاها توسعه پیدا کنند، لازم است بین سه رکن و پایه توسعه که مراکز علمی و دانشگاهی، مراکز اداری و اجرایی و جامعه را شامل می‌شود، ارتباط و همفکری وجود داشته باشد.
وی رکن اساسی توسعه روستاها را روستاییان، شوراها و دهیاران دانست و تاکید کرد: در همه تئوری‌های توسعه به این سمت می‌رویم که دولت بیشتر نقش تسهیل‌گر در توسعه داشته باشد. دولت تنها باید فراهم کننده زمینه توسعه باشد و متولی و کارگزار توسعه رهبران اجتماعی و محلی هستند.
به گفته وی رهبران محلی به دلیل ارتباط نزدیکی که با مردم دارند و با نیازها و دغدغه‌های روستاها آشنا هستند، به راحتی می‌توانند راه توسعه را هموار کنند و در تدوین چشم اندازهای توسعه سهیم باشند.
قادرزاده تاکید کرد: با توجه به اینکه بخشی از رسالت دانشگاه کردستان کمک به توانمندسازی جامعه و گفتمان‌سازی توسعه است، تجربه و علم خود در دانشگاه را در خدمت استان و توسعه روستاها قرار خواهیم داد.
دهیاری‌ها باید دانش نوینی در باب مدیریت بحران داشته باشند
در ادامه نیز دکتر دانش‌مهر ضمن اشاره به وجود بحران‌های جامعه روستایی، به اهمیت و ضرورت مسئله‌شناسی در این رابطه اشاره کرده و آشنایی و توانمندسازی دهیاران را به مثابه مدیران اجرایی جامعه محلی از مهترین ضروت‌ها برشمرد.
وی استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی جامعه روستایی همانند معتمدین، متنفذین و نخبگان روستایی، بعنوان بازوی مشورتی و اجرایی در کنار دهیاران و اعضای شورای اسلامی را برای حل بحران‌های جامعه روستایی، از مهمترین سیاست‌ها عنوان کرد.
دکتر دانش‌مهر ضمن ارائه توضیحاتی درباره اصول و مبانی مدیریت بحران در جامعه روستایی، از دهیاری‌ها به عنوان آخرین سطح از مدیریت کلان کشور نام برد که بایستی دانشی نوین در باب مدیریت بحران درگستره مکانی و اجتماعی خود داشته باشند.
مدرس این کارگاه این دانش را در سه مرحله دانش مدیریت بحران در فاز پیشگیری، دانش مدیریت بحران در فاز آمادگی و دانش مدیریت بحران در فاز بازسازی را در جامعه روستایی مورد بحث و بررسی قرار دادند.
در ادامه کارگاه به تجربه مدیریت بحران در جامعه روستایی ایران و ژاپن به مثابه نمونه‌های عینی پرداخته شد و کاستی‌های این وضعیت در استان کردستان و راهکارهای مقابله با آن مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
همچنین در ادامه با اشاره به مهمترین بحران‌های موجود در روستاهای استان کردستان، بحران‌ها را به بحران‌های طبیعی مانند؛ سیل، زلزله، تخریب جنگل، فرسایش خاک، طغیان رودخانه‌ها و ... و بحران‌های انسانی مانند فقر و سوء تغذیه، آتش سوزی، اعتیاد، طلاق، آتش سوزی، گروههای افراطی دینی، بیکاری، آلودگی آب شرب، بی تفاوتی اجتماعی، شکاف نسلی، کولبری و ... طبقه بندی کرد.
دکتر دانش‌مهر به ابعاد آسیب پذیری مناطق روستایی در برابر بحران‌های طبیعی اشاره و به ابعاد نهادی-سیاسی، اقتصادی و اجتماعی–فرهنگی به عنوان دست‌انداز پیش رو در حل این بحران‌ها اشاره کرد که نیازمند همگرایی و همفکری سه سطح جامعه هدف، دستگاههای اجرایی و سمن‌های فعال در این حوزه است.
در ادامه کارگاه دکتر دانش‌مهر به شیوه حل و فصل اختلافات در جامعه روستایی به شیوه رسیدگی غیرقضایی (استفاده از ظرفیت جامعه محلی) اشاره کرد که راه حل کم هزینه و انسجام بخش در جامعه روستایی است.
در پایان هم نمونه‌ای از بحران در جامعه روستایی استان کردستان در سطوح مختلف و چگونگی واکنش و برخورد دهیاران با بحران، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
همچنین در ادامه دهیاران و شوراهای روستاهای شرکت کننده در این کارگاه مسائل مختلفی را مطرح و با مدرس کارگاه به بررسی آنها پرداختند.
همچنین آقای راغب الفت مدیر کل دفتر امور توسعه روستایی و شوراها با اشاره به اینکه برگزاری کارگاه‌های آموزشی ومهارت آموزی جهت دهیاران وشوراهای اسلامی روستاهای استان به عنوان مدیران محلی می تواند نقش بسزایی دربهبود وتوسعه مدیریت روستاها داشته باشد؛ تأکید کردند دراین راستا تفاهمنامه آموزشی مابین دفترامورروستایی وشوراهای استانداری با پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان می تواند گام مهمی درتوانمند سازی دهیاران وشوراها اسلامی بردارد.
